Chcesz rozwiązać umowę przez koronawirusa?

Chcesz rozwiązać umowę przez koronawirusa?

Chcesz rozwiązać umowę przez koronawirusa?

Czy można rozwiązać umowę przez koronawirusa? Klauzula nadzwyczajnej zmiany stosunków przewiduje taką możliwość i może okazać się swoistym kołem ratunkowym dla wielu polskich przedsiębiorców oraz przeciętnego Kowalskiego.

Klauzula nadzwyczajnej zmiany stosunków, znana jako rebus sic stantibus nie miała szerokiego zastosowania w praktyce prawniczej ze względu na swój wyjątkowy charakter. Między zawarciem umowy a jej wykonaniem może nastąpić wiele wydarzeń, zazwyczaj o dość typowym charakterze, wpisujących się w ramy zwykłego ryzyka związanego z zawarciem umowy.

W obliczu nadzwyczajnych okoliczności, uzasadnione jest skorzystanie ze szczególnego środka prawnego, który w mojej ocenie jest doskonale skrojony pod dzisiejszą sytuację
społeczno-gospodarczą, będącą w przededniu kryzysu gospodarczego, wywołanego pandemią koronawirusa.

Cztery główne przesłanki

Pandemia ta wpisuje się w jedną z przesłanek do zastosowania niniejszej klauzuli, którą jest nadzwyczajna zmiana stosunków. Zmiana ta musi dotyczyć większej grupy podmiotów lub mieć charakter powszechny, a nie dotycząca jedynie indywidualnej sytuacji strony. Stanowisko to zostało wyrażone w Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 r. o sygnaturze II CSK 191/14). Klasycznym przykładem takiej zmiany jest klęska żywiołowa, wywołana np. masowym występowaniem choroby zakaźnej.

Tutaj należy przejść do kolejnej przesłanki dotyczącej nadmiernej trudności w spełnieniu świadczenia lub groźbie rażącej straty – tutaj sama wykładnia językowa przepisu jest wystarczająca, aby go ją zrozumieć. Trudność  ta może mieć charakter osobisty lub majątkowy.

Dla przykładu- z trudnością osobistą mamy do czynienia w sytuacji klęski żywiołowej, a z trudnością majątkową, gdy w następnie klęski żywiołowej będziemy musieli ponieść nadmierne koszty lub nakłady.

W dalszej kolejności powinien zajść związek przyczynowy pomiędzy nadzwyczajną zmianą stosunków a nadmierną trudnością lub groźbą rażącej straty. Związek ten powinien mieć charakter obiektywny. Brak dostępu do materiałów ze względu na pandemię ograniczającą logistykę, czy zamknięcie restauracji ze względu na rozprzestrzeniającą się chorobę zakaźną to przykłady obrazujące związek przyczynowy.

Wreszcie, ostatnią z przesłanek jest nieprzewidywalność zaistniałych okoliczności. Żadna ze stron w momencie podpisania umowy nie może nawet przypuszczać, że taka okoliczność zaistnieje, a tym bardziej- będzie miała wpływ na wykonanie umowy.

Może warto spytać radcy prawnego?

Powyższe przesłanki dają podstawy do zastosowania klauzuli nadzwyczajnej zmiany stosunków, która może uratować wielu przedsiębiorców przed widmem niewypłacalności. Niemniej jednak proszę pamiętać, że każdy przypadek należy traktować indywidualnie, bowiem nigdy nie ma dwóch takich samych stanów faktycznych. Tym samym zachęcam Państwa do omówienia ze mną drogą telefoniczną lub e-mailową przesłanek zastosowania klauzuli nadzwyczajnej zmiany stosunków. Być może uda nam się wspólnymi siłami rozwiązać umowę z powodu koronawirusa lub zmienić jej niekorzystne postanowienia umowne.

Zachęcam również do zapoznania się z moim poprzednim artykułem w którym omówiłem niektóre kwestie dotyczące ustawy regulującej działania przeciwepidemiczne. 

 

Źródła:
1. http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/ii%20csk%20191-14-1.pdf